ย้อนกลับไปเมื่อ 100 ปีที่แล้ว ยุคที่รถยนต์ในไทย ยังเป็นของมีราคาแพงลิบลิ่ว น้อยคนนักที่จะได้เป็นเจ้าของ และระบบกลไกต่างๆ ยังขับได้ยาก ในยุคแรกส่วนมากจะเป็นระดับเจ้าขุนมูลนาย หรือชาวต่างชาติที่มาทำงานในไทย ที่ขับรถกันเป็น และแทบร้อยทั้งร้อยก็เป็นผู้ชาย

สำหรับผู้หญิงคนแรกของไทยที่ได้ชื่อว่าสามารถขับรถยนต์เป็น นั่นคือหม่อมเจ้าหญิงพิมพ์รำไพ รพีพัฒน์ ซึ่งเป็นพระธิดาของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์

แต่สำหรับหญิงไทยที่ได้ใบขับขี่รถยนต์เป็นคนแรกนั้น จะเป็นใคร? Siamcar จะมาเล่าให้ฟังครับ ...

สำหรับหญิงไทยที่ได้ใบขับขี่รถยนต์เป็นคนแรกนั้น คือ "นางฉาย ประเสริฐสารบรรณ" ได้ใบขับขี่รถยนต์ ซึ่งออกเมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2476

สำหรับประวัติของ “นางฉาย ประเสริฐสารบรรณ” (ฉาย ฤทธิกะลัส) เกิดเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2431 ที่ ต.บ้านเคย อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี เป็นลูกสาวของพระรามัญนนทเขตคดี (เนียม นนทนาคร) กับ นางกระบุง นนทนาคร มีเชื้อสายมอญ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน และต่างมารดาเท่าที่มีชีวิตเมื่อปี 2514 รวม 5 คน 

ต่อมาได้สมรสกับหลวงประเสริฐสารบรรณ (เอื้อน ฤทธิกะลัส) แต่ไม่มีบุตรด้วยกัน จึงได้รับบุตรของน้องสาวซึ่งเกิดกับหลวงประเสริฐสารบรรณ มาเป็นบุตรทั้งหมดด้วยกัน 6 คน

นางฉาย ประเสริฐสารบรรณ ถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 19 เมษายน 2514 เวลา 17.45 น. ด้วยโรคหัวใจล้มเหลว ที่โรงพยาบาลศิริราช รวมอายุได้ 83 ปี 1 เดือน 23 วัน 

ในหนังสือ “อนุสรณ์งานศพของ นางฉาย ประเสริฐสารบรรณ ณ สุสานหลวง วัดเทพศิรินทราวาส วันพุธที่ 28 กรกฎาคม 2514” ได้มีคำอุทิศจากผู้เชี่ยวชาญเรื่องรถยนต์ที่ใช้นามปากกาว่า “หมอรถ” เขียนว่า

“ท่านเป็นผู้หญิงคนแรกที่ขับรถยนต์ได้ และมีใบขับขี่เป็นคนแรกของเมืองไทย คือขับรถมาประมาณ 40 กว่าปี และท่านได้ถึงแก่กรรมเมื่ออายุ 83 ปี 

ตัวท่านเองก็มีความสามารถขับรถมาตั้ง 40 กว่าปีแล้ว คือผมเพิ่งเกิดได้ไม่กี่ปี เดี๋ยวนี้ตัวผมก็อายุ 40 กว่าปีแล้ว ที่ผมเคารพนับถือท่านก็เพราะอะไร ก็เพราะเหตุว่าท่านเป็นผู้หญิงคนแรกของเมืองไทยที่สามารถขับรถและแก้เครื่องยนต์ได้เอง 

ถ้าเราจะนึกย้อนหลังไปเมื่อ 40 กว่าปีที่ผ่านมา คุณแม่ฉาย ประเสริฐสารบรรณ เป็นสุภาพสตรีคนไทยคนแรกที่ได้ใบขับขี่รถยนต์ และใช้เครื่องยนต์เป็น บุตรธิดาทั้งหลายเล่าว่า ท่านเคยใช้รถมาทั้งหมดประมาณ 8 คัน แสดงว่าท่านได้รู้ Spec ของรถยนต์ต่างๆ เป็นอย่างดี รายนามรถทั้งแปดคันมีดังต่อไปนี้

- ยี่ห้อ Rugby (รักบี้) (รถคันแรกที่ใช้)
- Austin 7 (ออสติน 7)
- Citroen (ซีตรอง) รุ่น 2 บั้ง
- Fiat Baby 400 (เฟี้ยต เบบี้ 400)
- Ford Consul (ฟอร์ด คอนซูล)
- Ford Zodiac (ฟอร์ด โซเดียค)
- Datsun Sunny (ดัทสัน ซันนี่)
- Toyota Crown (โตโยต้า คราวน์)

จากคำบอกเล่าของบุตร ไม่ว่าจะเป็นยางแตกหรืออุปสรรคอื่นๆ ถ้าเป็นเล็กน้อย คุณแม่ก็พารถกลับบ้านได้... เมื่อได้กล่าวถึงความสามารถของหญิงไทยแต่อดีตมาจนถึงปัจจุบันนี้ ก็มีผู้หญิงขับรถกันหลายคนแล้ว แต่เรื่องแก้รถและซ่อมรถยังไม่ปรากฏให้เห็น สำหรับคุณแม่ฉาย ประเสริฐสารบรรณ สอบถามจากบรรดาบุตรทั้งหลายว่าท่านสามารถทั้งขับและซ่อมรถเสียด้วย”

นอกจากนี้ในหนังสืองานศพของเธอ นอกจากจะนำภาพอิริยาบทขณะขับรถแล้ว ยังตีพิมพ์ภาพเอกสารใบขับขี่ของเธอที่ถ่ายภาพไว้เมื่อต่ออายุครั้งที่ 2 ปี 2498 (โดยในใบขับขี่ระบุว่าได้ตั้งแต่วันที่ 3 มี.ค.2476) บุตรธิดาได้กล่าวถึงบุพการีในคำไว้อาลัยไว้ว่า (สะกดคำตามต้นฉบับ)

“คุณแม่เป็นผู้มีสุขภาพพลานามัยสมบูรณ์แข็งแรง สาวและสวยกว่าอายุมากในสายตาของผู้พบเห็นทั่วไป เป็นคนใจบุญยึดมั่นในพระพุทธศาสนา บริจาคเงินบำรุงพระพุทธศาสนา โดยตั้งเป็นทุนหลวงและนางประเสริฐสารบรรณ ที่โรงพยาบาลสงฆ์ บริจาคเงินซื้อเครื่องตรวจคลื่นหัวใจให้โรงพยาบาลศิริราช ซึ่งได้รับเกียรติให้เป็นผู้อุปการะกิติมศักดิ์จากคณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาลได้รับพระราชทานเข็มทองที่ระลึกจากพระหัตถ์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว บริจาคเงินบำรุงโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ โรงเรียนสอนคนหูหนวก โรงเรียนสอนคนตาบอด ฯลฯ”

แหล่งที่มาจาก 
- The People
- ภาพจาก นริศ จรัสจรรยาวงศ์